Lojistik Maliyetler ve Firma Performansına Etkisi: Borsa İstanbul Gıda Sektöründe Bir Uygulama

Özet

Bu çalışmanın amacı lojistik maliyetlerin firmaların finansal performansı üzerindeki etkisini araştırmaktır. Söz konusu amaç doğrultusunda araştırma kapsamına Borsa İstanbul gıda sektöründe faaliyet gösteren 12 firma dahil edilmiştir. Çalışmada VZA ve MOORA yöntemleri birlikte kullanılmıştır. VZA yönteminde girdi değişkenleri olarak lojistik maliyetler kapsamında olan ihracat ve gümrük giderleri kullanılmış; çıktı değişkenleri ise firmaların performans göstergeleri olarak değerlendirilen net satışlar, faaliyet karı / zararı ve dönem karı / zararı kalemleri kullanılmıştır. MOORA yönteminin kullanılmasında ise tüm değişkenler bir bütün halinde değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda 2020 ve 2021 yılları itibariyle 8 firma tam etkin çalışmış iken 4 firma tam etkinlik düzeyini yakalayamamıştır. Yine çalışma sonucunda VZA yöntemi ve MOORA yöntemi sonuçlarının birbiriyle paralellik gösterdiği, etkin olan firmaların performans derecelendirmesinin yüksek olduğu buna karşın tam etkinlik düzeyinde çalışamayan işletmelerin performans puanı sıralamasında geride kaldıkları tespit edilmiştir.